Паян, чӳк уйӑхн 1-мӗшӗнче, Канаш районӗнче ҫул ҫинчи инкекре виҫӗ ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ.
Пӑтӑрмах ирхи 5 сехет те 20 минутра «Аниш» — Вӑтакас Татмӑш — Пукӑртан — Ҫӗнӗ Шуртан ҫулӑн 4-мӗш километрӗнче пулса иртнӗ.
«Алмера» автомобиль водитель ҫул айккине тухса кайса кювета чӑмнӑ. Инкекре машина водителӗ (35 ҫулти арҫын), салонта пулнӑ икӗ пассажир васкавлӑ пулӑшу пырса ҫитичченех вилсе кайнӑ.
Пӑтӑрмах сӑлтавне тӗпчевҫӗсем палӑртӗҫ.
Инкек пирки патшалӑхӑн автоинспекцйӗн Инстаграмри страницинчи хыпара вуланисем машина ытла хӑвӑрт кайнӑ пуль тесе тӗшмӗртеҫҫӗ.
Ӳсӗр арҫыннӑн киле ҫуран утас килмен те вӑл ют машинӑна тапратса кайнӑ. Куншӑн ун судра явап тытма тивнӗ. Ӑна колони-поселение 3 ҫуллӑха ӑсатнӑ.
Утӑ уйӑхӗн пҫламӑшӗнче ҫак арҫын Канаш районӗнчи ялта иртсе пынӑ та пӗр кил умӗнче машина ларнине асӑрханӑ. Хайхискерӗн киле ҫуран каяс килмен, питӗрмен алӑка уҫса руль умне кӗрсе ларнӑ, бардачокра саппас уҫӑ тупнӑ.
Арҫын хула еннелле кайса килнӗ. Ҫула май 2 яла кӗрсе тухнӑ та машинӑна каялла вырӑнне килсе лартнӑ. Судра вӑл хӑйӗн айӑпне йышӑннӑ.
Чӑвашсен паллӑ ҫыравҫи, Чӑваш тата Пушкӑрт республикисен тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ, пушкӑртсен Ф. Карим ячӗллӗ преми лауреачӗ Виталий Енӗш ҫак кунсенче 80 ҫул тултарчӗ. Сумлӑ юбилей ячӗпе ӑна Чӑваш кӗнеке издательствинче чысларӗҫ.
Издательствӑн генеральнӑй директорӗ А.С. Иванов ҫыравҫӑн пултарулӑх ҫулӗпе паллаштарчӗ. В.Г. Григорьев (Енӗш) Канаш районӗнчи Пратьякас Енӗш ялӗнче 1941 ҫулхи юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Совет Ҫарӗнчен таврӑнсан вӑл Пушкӑртстана тухса кайнӑ, Старлитамак тата Авӑркас районӗсен хаҫачӗсенче ӗҫленӗ. Кӗҫех ӑна Шупашкара «Капкӑн» журнал редакцине ӗҫлеме чӗнсе илнӗ, кунта вӑл пай пуҫлӑхӗ тата радактор ҫумӗ пулса нумай ҫул вӑй хунӑ.
Виталий Енӗш ытларах кулӑшпа сатира жанрӗсенче ӗҫлесе палӑрнӑ. Вӑл ачасем валли те нумай ҫырнӑ тата куҫарнӑ. Ҫавӑн пекех православи тӗнӗн кӗнекисене чӑвашла куҫарса тата якатса ҫитерес ӗҫре нумай тимленӗ, «Вырӑсла-чӑвашла православи словарӗ» (1995), «Чиркӳ ҫулӗ» (2002), «Чӑн тӗн букварӗ» (2006) «Суйласа илнисем» (2011) тата ытти кӗнекесем пичетлесе кӑларнӑ.
Тӗлпулура В. Енӗш хӑй пултарулӑхӗн малтанхи тапхӑрӗ, куҫару ӗҫӗн йывӑрлӑхӗ пирки каласа панӑ, ыйтусене хуравланӑ.
Чӑваш Енре чи лайӑх участковӑя суйланӑ. Нумаях пулмасть республика шайӗнче иртнӗ «Халӑх участковӑйӗ» конкурса пӗтӗмлетнӗ.
Сасӑлав вӗҫленнӗ. Канаш районӗнчи Сергей Ипатьев чи нумай сасӑ пухнӑ. Уншӑн 4 пин ытла ҫын сасӑланӑ. Сергей Ипатьев Асхва тата Сухайкасси ял тӑрӑхӗсемшӗн яваплӑ. Унта 5136 ҫын пурӑнать. Иккӗмӗш вырӑна Шупашкарти Айрат Умеров тухнӑ, виҫҫӗмӗшне – Патӑрьел районӗнчи Алмаз Юнусов.
Республикӑри чи лайӑх участоковӑй Раҫҫей шайӗнче тупӑшӗ. Сасӑлав чӳк уйӑхӗн 1-10-мӗшӗсенче иртет. Сергей Ипатьевшӑн «Комсомольская правда» издательство ҫурчӗн порталӗнче сасӑлама пулать.
Мускав облаҫӗнчи Тушино хулинчи «Красный Октябрь» культура ҫуртӗнче чӑвашсем «Кӗр сӑри» уява пуҫтарӑннӑ. Кун пирки «Чӑваш халӑх сайтне» Мускаври чӑвашсен ентешлӗхӗн хастарӗ, саппасри полковник Вячеслав Ильин хыпарланӑ.
Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, Мускаври тепӗр хастарпа, Анатолий Волковпа, Крымра пурӑнакан чӑвашсене Мускаври чукун ҫул вокзалӗнче кӗтсе илнӗ. Ҫӗршывӑн тӗп хулине килсе ҫитнисем — Йӗпреҫ тата Канаш районӗсенчен асӑннӑ тӑрӑха совет саманинче ӗҫлеме тухса кайнӑскерсем.
Крым чӑвашӗсем «Кӗр сӑринче» «Ҫурхи вӑрманта сар кайӑк юрлать» юрра шӑрантарнӑ.
Мускаври тӗлпулусемпе экскурсисем хыҫҫӑн вӗсем Шупашкарта юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗнче иртекен ЧНК 11-мӗн съездне килме палӑртса хунӑ иккен.
Ӗнер Чӑваш Енре Патшалӑх Канашӗн иккӗмӗш ларӑвӗ иртнӗ. Унти ытти ыйтупа пӗрлех миравай судья пулмалли ҫынсен кандидатурисене пӑхса тухнӑ. Малашне вӗсене унчченхи пек палӑртнӑ вӑхӑтлӑха ҫирӗплетмӗҫ. Миравай судьясем йӗркеллӗ ӗҫлесен е урӑх ҫӗре куҫас темесен тахҫанчченех тӑрӑшма пултарӗҫ. Кун пек тума Раҫҫей шайӗнче йышӑннӑ.
Республикӑн Патшлӑх Канашӗн ларӑвӗнче ӗнер Шупашкарти Мускав районӗн 6-мӗш суд участокӗн миравай судйи пулма Татьяна Антиповӑна ҫирӗплетнӗ, Канаш районӗнчи 2-мӗш суд участокӗпе — Алексей Корсакова, Шупашкарти Калинин районӗнчи 6-мӗш суд участокӗпе — Виктория Новиковӑна, Шупашкарти Мускав районӗнчи 7-мӗш суд участокӗпе — Ольга Петровӑна.
Иртнӗ уйӑхӑн вӗҫӗнче канма, ашшӗ-амӑшӗн кил-ҫуртне юсама-ҫӗнетме тӑван ялне — Канаш районӗнчи Ушанара — пырса ҫитнӗ Станислав Сатур сӑвӑҫа ентешӗсем Культура ҫуртне тӗлпулӑва чӗннӗ. Кун пирки Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗлтернӗ.
Станислав Николаевича ентешӗсем ҫӑкӑр-тӑварпа, юрӑпа, чечекпе кӗтсе илнӗ. Тӑхӑр кӗнеке авторне хисеп туса ун пултарулӑхне кӑтартакан стенд йӗркеленӗ.
Поэт тӗлпулӑва пушӑ алӑпа кайман. Маларах асӑннӑ кӗнеке издательствинче хыпарланӑ тӑрӑх, «ентешӗсене вӑл кӑҫал тухнӑ «Чӗнӳллӗ ҫул» тата вырӑсла-чӑвашла пичетленнӗ «Станислав Сатур сӑввисем. Стихи Станислава Садура» кӑларӑмсене парнеленӗ».
Авӑн уйӑхӗн 23-мӗшӗнче «Чи лайӑх халӑх дружинникӗ» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Вӑл республика шайӗнче иртнӗ.
ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, дружинниксем спорт енӗпе нормативсем пурнӑҫланӑ, васкавлӑ медпулӑшу пама пӗлнине кӑтартнӑ, право тӗлӗшӗнчен мӗнле пӗлӳ пулнине те тӗрӗсленӗ.
Чи лайӑххи кам пулнӑ-ха? Вӑрнар районӗнчи Галина Павлова. Иккӗмӗш вырӑна Канаш районӗнчи Вячеслав Шпаков йышӑннӑ, виҫҫӗмӗшне – Пӑрачкав районӗнчи Кристина Тряхина.
Сӑмах май, Чӑваш Енре 26 халӑх дружини йӗркеленнӗ, вӗсенче – 549 ҫын.
Канаш районӗнчи пилӗк ялта ФАП уҫӑлмалла. Кун пирки ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтерет. Ҫӗнӗ Ачча, Шӑхаль, Янкӑлч, Шуркасси тата Ҫатӑрка Ҫырми ялӗсенче фельдшерпа акушер пункчӗсем ҫӗкленеҫҫӗ. Вӗсем, Ҫатӑрка Ҫырма ялӗнчисӗр пуҫне, авӑн уйӑхӗнче хута каймалла. Ҫатӑрка Ҫырминче вара юпа уйӑхӗн вӗҫӗнче ӗҫ вӗҫленмелле.
ФАПсем ҫутӑ та хӑтлӑ пулӗ. Унта кӳмепе ҫӳрекен сусӑрсем те кӗрсе тухайӗҫ. Ҫынсем медпулӑшу илнисӗр пуҫне медицина препарачӗсене те туянма пултараҫҫӗ.
Кунсӑр пуҫне ФАПсенче оргтехника тата пысӑк хӑвртлӑхлӑ тӗнче тетелӗ пулӗҫ. Ҫапла фельдшер чирлӗ пациентсене электронлӑ регистратура урлӑ тухтӑрсем патне ҫырӑнтараять.
Чӑваш Енри шкулсенче «Виҫӗ хӗвел» (вырӑсла — Три солнца) ятлӑ кӗске метрлӑ фильма кӑтартаҫҫӗ. Ӑна шкул ачисем хут пухса тунӑ укҫапа ӳкернӗ.
«Вести.Чувашия» телекурав пӗлтернӗ тӑрӑх, макулатура пуҫтарма 286 шкул хутшӑннӑ.
Фильма Шупашкарта, Шупашкар районӗнчи «Ясна» этнокомплексра тата Канаш районӗнчи Ҫӗнӗ Мами ялӗнче ӳкернӗ.
Кӗске метрлӑ кинолента чӑваш халапӗсемпе тата йӑли-йӗркипе паллаштарать, ҫынсене юратма вӗрентет теҫҫӗ ӑна ӳкернисем.
Фильм сценарисчӗ тата режиссёрӗ – Елена Дубровская. Вӑл каланӑ тӑрӑх, кинолентӑна «Киноуроки» (чӑв. Киноуроксем) проекта пурнӑҫа кӗртнӗ май ӳкернӗ. Асӑннӑ проектпа килӗшӳллӗн 37 кинолента ӳкернӗ, пӗтӗмпе 99 фильм ӳкерме тӗллев лартнӑ.
«Виҫӗ хӗвел» фильма Раҫҫейри мӗнпур шкулта класс сехечӗсен вӑхӑтӗнче кӑтартӗҫ.
Сӑмах май каласан, виҫӗ хӗвел пирки юмах-халап ытти хӑш-пӗр халӑхӑн фольклорӗнче те тӗл пулать.
+0.3 °C